Wat is het verband tussen een paar laarzen en een nest badeendjes? Wat is het verband tussen waterdichte stoffen en synthetisch leer? Tussen vloerbekleding van vinyl en tandvullingen? Op het eerste gezicht niets, behalve dan de aanwezigheid van ftalaten. En dus ook het gevaar dat deze chemische stoffen inhouden. Temeer omdat bepaalde ftalaten verboden zijn.
Dat neemt niet weg dat bepaalde fabrikanten zich verschuilen achter de veelheid aan normen, of achter normen die achterhaald zijn, om tegen een lagere kostprijs voorwerpen te produceren die gevaarlijk zijn voor onze gezondheid... Hoe kunnen we duidelijkheid scheppen? En vooral, hoe kunnen we onszelf beschermen?
De toevoeging van weekmakers op basis van ftalaten bezorgt plastic, dat vaak broos is, de gewenste soepelheid, uitzetbaarheid en elasticiteit. Het gebruik ervan is dus algemeen verbreid, ook al zijn sommige van deze stoffen vandaag de dag verboden, net zoals lood, asbest of zeswaardig chroom... Zo’n 18 % van de 5.600 algemene verbruiksartikelen die in 2018 in de 27 landen van de Europese Unie werden getest, bevatten synthetische stoffen, vezels of zware metalen die verboden zijn volgens de communautaire wetgeving. Dat is enorm veel! Als er al normen bestaan, is de verbruiker daarvan niet op de hoogte. De verwarring - en dus het gevaar - kan voortvloeien uit de instandhouding van normen die niet langer actueel zijn. Maar ook uit misbruik van bepaalde normen. Met name de normen die minder streng zijn voor bepaalde toepassingen.
Met een productie van ongeveer drie miljoen ton per jaar wereldwijd, zijn ftalaten overal aanwezig op verschillende niveaus in onze dagelijkse omgeving: cosmetica, verf, kleding, speelgoed,... Het risico dat ze worden aangetroffen in artikelen die van elders - in het bijzonder Azië - afkomstig zijn, is groot, want ftalaten leveren ongeëvenaarde prestaties voor een redelijke prijs.
Drie ftalaten - DEHP, DBP en BBP - zijn hormoonontregelaars en vertonen schadelijke effecten, met name voor de neurologische ontwikkeling, de stofwisseling en de vruchtbaarheid, die des te groter zijn als de eraan blootgestelde personen jong zijn.
We tellen een tiental ftalaten. Ze worden er niet allemaal van verdacht hormoonontregelaars te zijn. Wegens gebrek aan gegevens blijft over sommige ervan twijfel bestaan. De Reach-verordening betreffende gevaarlijke chemische stoffen is duidelijk: speelgoed bijvoorbeeld mag geen DEHP, BBP of DBP bevatten in algemene concentraties van meer dan 0,1 % massaprocent van het week gemaakte materiaal (punt 51 van bijlage XVII).
Europese Richtlijn 2005/84/EG verbiedt een andere groep ftalaten: DINP, DIDP en DNOP. Ze mogen niet worden gebruikt als stoffen of als bestanddelen van preparaten in concentraties van meer dan 0,1 % massaprocent van het week gemaakte materiaal in speelgoed- en kinderverzorgingsartikelen die door kinderen in de mond kunnen worden gestopt.
Jammer genoeg wordt in sommige gevallen, zoals voor bisfenol A, het vervangingsproduct gemaakt met een verbinding uit dezelfde familie...
We merken hier op dat Belgo Prism geen voorwerpen produceert met een gehalte van deze ftalaten dat 0,05 % of meer van het totale gewicht bedraagt.
Voor de gebruiker is dit zeer complex. Hoe kun je je weg vinden? Ook al is de norm EN71-3/A1 al heel wat jaren niet meer van toepassing, toch wordt deze nog naar voren geschoven door weinig gewetensvolle fabrikanten. Dit heeft helemaal geen betrekking op het opsporen van ftalaten, maar op de migratie van bepaalde elementen (metalen). Je moet dus je ogen openen.
En goed! Sommige weinig gewetensvolle concurrenten volgen de bepaling van ftalaten volgens Richtlijn 2007/19/EG inzake materialen en voorwerpen van kunststof, bestemd om met levensmiddelen in aanraking te komen. De waarden worden uitgedrukt in mg/kg van levensmiddelen. Maar welk belang speelt er afgezien van de voedingsproducten? Wat erbij komt, is dat de normen die verbonden zijn aan deze richtlijn minder streng zijn dan de bepaling van ftalaten volgens de norm EN14372 die door Belgo Prism wordt gevolgd.
Voor plastic kan men uitstekend voldoen aan de vereisten van contact met levensmiddelen voor de bepaling van ftalaten zonder daarom te voldoen aan de eisen van de norm voor speelgoed (voor kinderen jonger dan 3 jaar) en kinderverzorgingsartikelen - die strenger is en zich richt op de meest gevoelige doelgroep. Het lichaam is geen zak levensmiddelen! En een seksspeeltje wordt niet gebruikt met zijn verpakking! Slijmvliezen zijn doordringbaar, ftalaten kunnen zich verplaatsen in het lichaam. Denk eraan dat de vaginale slijmvliezen een pH-waarde hebben die tussen 3,8 en 4,5 ligt. Dit vormt een zure omgeving die de verplaatsing van bepaalde elementen tijdens de penetratie kan bevorderen, vooral als er bepaalde soorten glijmiddel worden toegevoegd (oliën, emulsies,...).
Al 25 jaar respecteert Belgo Prism de laatste reglementering en vervaardigt het zijn producten volgens de enige geldende normen die bestemd zijn voor de aard van zijn producten. Vergis je niet!
